พัดผักรวมมิตรแนวคิดเรื่องก ารศึกษาเส้อและอื่นๆนิดหน่อ ย
ใครอ่านจบ ขอปรบมือ
ช่วงนี้ผมและนักเรียนได้สั่ งทำเส้อ(瑟)จำนวน 5ตัว (จากสุสานเจ้าแคว้นเจิง2ตัว (ตัวสีแดงๆ) และจากสุสานอื่นๆคละกันอีก3 ตัว) โดยสั่งทำที่โรงงานใต้สังกั ดพิพิธพัณฑ์ในเมืองจีน เพื่อให้ได้ของที่ไกล้เคียง ของจริงที่สุด เพื่อนำมาใช้ในการศึกษาและท ำวงดนตรียุคก่อนราชวงศ์ฉินก ันเล่นๆ(ถ้าดีก็อาจมีมินิคอ นเสิร์ช)
เส้อเป็นเครื่องดนตรีโบราณม ากๆ ซึ่งเป็นบรรพบุรุษของกู่เจิ ง มีอายุกว่า 4000 ปี พอๆกับกู่ฉิน บันทึกเกี่ยวกับเส้อที่เก่า แก่ที่สุด ปรากฎในตำรา "ซือจิง"(诗经)หลายๆครั้ง เช่น 窈窕淑女,琴瑟友之 น้องนางงามทั้งใจและกาย จึงดีดฉินดีดเส้อไกล้ชิดกัน และ 我有嘉宾,鼓瑟吹笙 เรามีแขกVIP ดีดเส้อเป่าแคน(ต้อนรับ) เป็นต้น ซึ่งเครื่องดนตรีทั้งหมดที่ ปรากฎ เป็นเครื่องดนตรีสำคัญในดนต รีพิธี(礼乐)ไม่ว่าจะเป็น กู่ฉิน เส้อหรือว่าแคน (ในดนตรีพิธี แคนจะบรรเลงนำวง เครื่องอื่นๆถึงจะเริ่มบรรเ ลงตามได้ เพราะจากรูปร่างของแคนที่มี ฐานเหมือนพื้นดิน และมีเลาไผ่เหมือนการงอกงาม ของพืชพันธุ์ ทำให้แคนเป็นสัญลักษณ์แทน"ช ีวิต") จะเห็นได้ว่าเส้อนอกจากใช้ใ นพิธีการแล้ว ยังเป็นเครื่องดนตรีเพื่อคว ามบันเทิงของชนชั้นสูงอีกด้ วย แต่ได้สาบสูญไปราวราชวงศ์ถั ง และปรากฎอีกครั้งในราชวงศ์ช ิง
ซึ่งในการจำลองเส้อนั้น นายช่างได้มีการปรับเปลี่ยน ความสูงของสายและหย่อง รวมทั้งรายละเอียดอื่นๆเล็ก น้อย เพื่อให้ได้คุณภาพเสียงที่ด ีกว่า ดังกว่า ซึ่งการแสดงในพิพิธพัณฑ์ต่า งๆทั่วจีน ก็ใช้แบบที่ปรับแต่งแล้วทั้ งสิ้น แรกเริ่มตัวผมเข้าใจว่า "ดี"ในความหมายของช่าง อาจเป็นรสนิยมคนสมัยใหม่ โดยเอากู่เจิงเป็นเกณฑ์ ซึ่งทีมของเราไม่ยินดีนัก ยังไงก็อยากได้แบบที่เหมือน หยิบออกมาจากสุสานเลยเป๊ะๆเ ลย จึงสั่งช่างทำใหม่ทั้งหมด โดยที่ห้ามปรับแต่งใดๆทั้งส ิ้น โดยแบบโบราณจะมีสายที่เตี้ย และหย่องที่เล็ก (ดูรูปประกอบ) ส่งผลให้เสียงของเส้อเบา ไม่แน่นและไม่กังวาน เนื่องจากแรงตึงของสายไม่พอ ที่จะสร้างการสั่นสะเทือนที ่เหมาะสม เพราะอะไรที่ทำให้เราตัดสิน ใจแบบนั้น หัวโบราณรึเปล่า? นั่นเพราะว่าจากสุสานสมัยจ้ านกว๋อทั่วประเทศจีน เส้อที่ถูกขุดพบร้อยกว่าตัว มีลักษณะเดียวกันหมด นั่นคือหย่องเล็กและสายเตี้ ย ดังนั้นมันอาจเป็นไปได้สูงว ่า นี่คือความเพราะของเส้อในยุ คนั้น ซึ่งถ้าเราจะศึกษาหน้าที่แล ะบริบทของเส้อแล้ว เราควรศึกษาจากลิมิตของมัน จึงจะได้ผลลัพธ์ที่ไกล้เคีย งความถูกต้องที่สุด และจากตำราซือจิงที่เขียนว่ า “น้องนางงามทั้งใจและกาย จึงดีดฉินดีดเส้อไกล้ชิดกัน ” นั่นเสดงว่าเส้อเสียงเบากำล ังพอดีที่จะบรรเลงกับกู่ฉิน ที่เสียงโคตรเบา นอกจากนี้แล้วในพิธีการยิงธ นูของชนชั้นสูงสมัยจ้านกว๋อ จะมีมโหรีบรรเลงคลอไปด้วย โดยระฆังและกลองจะถูกจัดไกล ๆแท่นพิธี และให้เส้ออยู่ไกล้ผู้ร่วมง านมากที่สุด นี่ยิ่งเป็นการตอกย้ำว่า เส้อเสียงเบาน่ะ ถูกแล้ว
เส้อตัวจำลอง https://www.facebook.com/ photo.php?fbid=361113670643 886&set=a.361113600643893. 92677.101560529932536&type =3&theater
แต่แล้วก็มีความคิดปิ๊งขึ้น มาในหัว ถ้าเส้อเป็นเครื่องดนตรีในว งดนตรีพิธี ก็แปลว่าเป็นหนึ่งในเครื่อง มือในการแผ่ขยายอำนาจากศูนย ์กลาง โดยใช้ดนตรีในการแบ่งชนชั้น (ใครอ่านงงก็กลับไปกดอ่านโพ สต์ก่อนหน้านี้ได้ครับ ที่เป็นรูปอีหนูเสื้อแดงกำล ังเล่นเส้อ เกี่ยวกับดนตรีพิธี) ดังนั้นเป็นไปได้สูงว่า เส้อซึ่งถูกออกแบบโดยศูนย์ก ลางอำนาจในยุคนั้น อาจจะยังไม่พัฒนานัก(อาจจะพ ัฒนาที่สุดแล้ว) แต่ถูกส่งออกไปรอบๆพร้อมแนว คิดระบบศักดินา ดังนั้นเส้อ(ที่ยังไม่พัฒนา ) พี่แผ่ไปพร้อมการปกครองร้อย กว่าตัวนั้น จึงมีโครงสร้างเหมือนกันไปห มด ทีนี้มาดูเส้อในพระราชวังต้ องห้ามสมัยราชวงศ์ชิง ก็มีหย่องและสายที่สูงมาก (กู่เจิงก็พัฒนาจากสายเตี้ย มาสูงเช่นกัน) ดังนั้นตอนนี้ความคิดที่ว่า ต้องเอาตามของโบราณทั้งหมดน ั้น อาจจะต้องปรับเปลี่ยนบ้างเส ียแล้ว สรุปก็คือว่า เราพบกันครึ่งทางกับช่าง “ขอให้สายต่ำที่สุดเท่าที่ท ำได้โดย (ห้ามสูงแบบสมัยใหม่) ภายใต้เงื่อนไขการบรรเลงจริ ง (ต่ำแบบโบราณไม่ได้แล้ว) ที่ทำให้เส้อแสดงน้ำเสียงขอ งมันออกมาได้ดีที่สุด แต่ยังต้องรักษาเนื้อเสียงท ี่แท้จริงของเส้อไว้(ห้ามเห มือนกู่เจิง)”
ธันวานี้ ได้เห็นกันแน่ครับ
ภาพประกอบ เส้อจากสุสานสมัยฮั่น(马王堆)ท ั้งสายและหย่องอยู่แบบนี้มา สองพันกว่าปีแล้ว
ใครอ่านจบ ปรบมือให้ตัวเองดังๆด้วยครั บ
ใครอ่านจบ ขอปรบมือ
ช่วงนี้ผมและนักเรียนได้สั่
เส้อเป็นเครื่องดนตรีโบราณม
ซึ่งในการจำลองเส้อนั้น นายช่างได้มีการปรับเปลี่ยน
เส้อตัวจำลอง https://www.facebook.com/
แต่แล้วก็มีความคิดปิ๊งขึ้น
ธันวานี้ ได้เห็นกันแน่ครับ
ภาพประกอบ เส้อจากสุสานสมัยฮั่น(马王堆)ท
ใครอ่านจบ ปรบมือให้ตัวเองดังๆด้วยครั
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น